W Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej Wójt Gminy Nowy Żmigród Pan Grzegorz Bara oraz Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Nowym Żmigrodzie Pani Dominika Jędrzejczyk-Wielgosz złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Pomnikiem Pamięci Rodaków Nowego Żmigrodu zamordowanych przez Sowietów w 1940 roku.
Wójt Gminy Pan Grzegorz Bara, w asyście Dyrektor GOK Pani Dominiki Jędrzejczyk-Wielgosz, składa kwiaty pod Pomnikiem Pamięci Rodaków Nowego Żmigrodu zamordowanych przez Sowietów w 1940 roku w zbrodni katyńskiej. Fot. Krystian Gaworowski | Gmina Nowy Żmigród.
Na płycie pomnika pamięci widnieją cztery nazwiska. To:
- Nadkomis. PP Julian Jan RADONIEWICZ s. Jakuba i Marii z Majchów, ur. 8 X 1895 w Żmigrodzie Nowym. Absolwent Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie. Od 5 IX 1914 w 2 pp Legionów Polskich. W WP od 11 XI 1918 do 31 VII 1936. Służył w 4 pp Leg., 2 DP Leg., 22 pp, od 9 III 1931 baon KOP „Wołożyn”, w 1934 baon KOP „Podświle”, por. ze starszeństwem 1 VI 1919, kpt. – 1 I 1930. W 1935 odkomenderowany do KG PP. Ukończył specjalny kurs dla oficerów WP przechodzących do policji w Szkole Oficerów PP w Warszawie. Od 1936 do lutego 1939 służbę pełnił jako Kmdt Pow. Ostrów Mazowiecka, od 3 II 1939 – i nadal we wrześniu 1939 – Kmdt Pow. Lublin. Nadkomis. mian. 1 VIII 1936. Odzn. KN, KW dwukrotnie, ZKZ, SKZ, MPzaW, SMzaDSł., BMzaDSł. L. 027/2 (65), 5871.
- Ppor. wet. rez. Stanisław Józef SOŁTYSIK s. Andrzeja i Zofii z Nowaków, ur. 8 V 1907 w Żmigrodzie Nowym, pow. jasielski. Absolwent Wydziału Weterynarii Uniwersytetu Lwowskiego i SPRKaw. (1933). Mianowany ppor. w 1935, przydzielony do 14 p. uł. Rejonowy lekarz weterynarii z Rychwałdu na Zaolziu. Po wypadku motocyklowym latem 1939 przebywał w 5 Szp. Okr. ewakuowanym do Tarnopola i tam dostał się do niewoli. L.S. 2979; CAW, Ap 7371; Z. Godyń, Straty spośród kawalerzystów i pancernych z rąk sowieckich w II wojnie światowej; J. Tucholski, Mord w Katyniu.
- Por. piech. Henryk Ludwik PRZEWOŹNICZEK s. Jana i Heleny z Kuklewiczów, ur. 21 V 1902 w Żmigrodzie, pow. jasielski. W WP od 1918. Uczestnik wojny 1918–1921 w szeregach 14 pp, 3 pap i 3 pp Leg. Ukończył Wielkopolską Szkołę Pchor. Piech. (1921). Mianowany ppor. ze starsz. 1 VIII 1921. Służył w 76 pp, 72 pp, 33 pp jako dca komp., następnie w baonie KOP „Czortków” i 65 pp, od 1934 w 8 Szp. Okr. jako ofic. ewid. pers., bdd. L.S. 2722; MKat., 2758/A, 2789/A.
- Ppor. rez. Roman Michał JAKUBIŃSKI s. Antoniego i Marii z Zastawnych, ur. 31 VII 1909 w Żmigrodzie Nowym, pow. jasielski. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Rudniku n. Sanem (1928) i kursu podchorążych w Krakowie (1931). Ppor. mianowany ze starsz. 1 I 1933, przydzielony do 75 pp. Nauczyciel w szkole powszechnej w Chorzowie, bdd. CAW, AP 2279; MiD WIH, L.W. 052/1 z 27 IV 1940.
Płyta Pomnika Pamięci Rodaków Nowego Żmigrodu zamordowanych przez Sowietów w 1940 roku w zbrodni katyńskiej. Fot. Krystian Gaworowski | Gmina Nowy Żmigród.
5 marca 1940 r. Biuro Polityczne KC WKP(b) zdecydowało o likwidacji polskich jeńców wojennych bez przedstawiania im zarzutów, decyzji o zakończeniu śledztwa ani aktu oskarżenia. Już 3 kwietnia 1940 roku rozpoczęła się likwidacja obozu w Kozielsku. Wszystkich zgromadzonych w nim jeńców zabito w katyńskim lesie. Przez kolejne sześć tygodni kolejni polscy oficerowie byli wywożeni z obozów i rozstrzeliwani: żołnierze ze Starobielska – w Charkowie, a policjanci z Ostaszkowa – w Kalininie. Kolejnych mordów NKWD dokonało w Chersoniu, Charkowie, Kijowie i Mińsku.
13 kwietnia 1943 r. w Berlinie ujawniono informację o znalezieniu w Katyniu masowych grobów polskich oficerów zamordowanych przez sowieckie NKWD. Jednak prawda o sprawcach ludobójstwa na obywatelach II Rzeczypospolitej została oficjalnie potwierdzona dopiero po 50 latach.
14 listopada 2007 r. Sejm RP ustanowił 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej.
Pomnik Pamięci Rodaków Nowego Żmigrodu zamordowanych przez Sowietów w 1940 roku w zbrodni katyńskiej. Fot. Krystian Gaworowski | Gmina Nowy Żmigród.
…
Źródło:
Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej, Roman Michał Jakubiński, ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl
IPN Oddział w Rzeszowie